Nane, herkesin lezzetle yediği hoş bir bitkidir. Aynı zamanda güzel bir kokuya sahiptir. Dünya üzerinde 20-30 tane türü olduğu sanılmaktadır. Daha çok nemli yerlerde yetişmeyi seven bir bitkidir. Yaprakları ve uç kısımları kullanılmaktadır. En fazla yetiştirilen nane türü bahçe nanesidir. Bu nane bitkisinin Mentha cinsinde bile 25 türü bulunmaktadır.
Türkiye'de ise toplam yedi türü olduğu bilinmektedir. Nane türleri ise şunlardır: Yarpuz nanesi, Korsika nanesi, Tüylü nane, Taş nanesi, Kıvırcık nane, Elma nanesi, Taş nanesi, Kedi nanesi, Bergamot nanesi, Su nanesi, Japon nanesi, Portakal nanesi, Dağ nanesi, Asya nanesi gibi. Bunlardan Yarpuz, Japon, Su, Bergamot, Kıvırcık, Elma, Tüylü naneleri Türkiye'de yetişmektedir.
Nane Çeşitleri
Yarpuz Nanesi: Türkiye'de yetişir. Filiskin adıyla da anılır. Bu nane bitkisinin yapraklarında çay yapılır ayrıca filiskin denilen uçucu bir yağ elde edilir. Filiskin yağı, balgam çıkartmaya yarayan bir bitkidir. Yakıcı bir maddedir ve kokuludur. Yurdumuzda Akdeniz Bölgesinde çoğunlukla yetişmektedir. Nemli ve su basan alanlarda yetişmekte ve büyük yapraklara sahiptir. Bu bitki türü karaciğer rahatsızlıklarında kullanılmaktadır.
Bahçe Nanesi: Dünyada çok fazla yetiştirilmektedir. Yetiştirilme yeri ise Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'dır. Özellikle salataların içerisine koyulur ve naneyi kurutup yemeklere baharat olarak katılır. Yaz aylarında pembe çiçekler açar.
Mora yakında olur çiçek rengi. Bu rengi aldıktan sonra toplanmaya başlar ve kurutulmaya bırakılır ve çay yapılarak gaz problemlerin giderilmesine yardımcı olur.
Kedi Nanesi: Diğer adı Nepeta Cataria'dır. Bu bitki türünün içerisinde nepetalactone adında bir madde vardır. Bu madde kedileri kendisine doğru çeker. Kedileri kendisine çektiği için bu adı vermişlerdir. Kediler bu nane çeşidi ile oyunlar oynar. Kedi bu bitkinin yaprağı ile beslenir. Güzel bir koku yayar ve yazın güzel çiçekler açarak evinizi süsler.
Dağ Nanesi: Çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Diğer nane türleri gibi güçlü bir kokuya sahiptir. Bu çeşitleri yirmi veya elli santimetre yükseklerde yetişmektedir. Leylak renginde çiçekler açar. Sık ak tüylüdür. Anadolu'da yetişmektedir. Buraya özel olan bir türdür. Çoğunlukla kayalık sırtlarında yetişmektedir. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesindeki iller olan Malatya, Erzincan ve Sivas'ta yetişmektedir. Yaprakları kurutulur ve bu yapraklarında yağ çıkarılır. Bu yağda yüzde yirmi altı miktarında mentol üstünden toplanmış alkol içermektedir. Uçucu yağ olmasından dolayı çok ilgi çeken bir türdür.
Taş nanesi: Uzun ömürlü ve tüylü bir nane bitkisidir. Bu türler on veya elli santimetre yükseklerde yetişmektedir. Yaprak boyutları beş veya on milimetredir. Grimsi ve rengi yeşildir. Alt alandaki naneler oval şeklindedir. Üsttekiler ise dar biçimindedir ve güçlü nane kokusuna sahiptir. Taşlık mekanlarda yetişmektedir. Erzurum da tanınan bir bitkidir. Taş nanesi olarak anılmaktadır. Diğer nane türleri gibi hem yeşil olarak tüketilir hem de kurutulmuş şeklinde tüketilir.
Bergamot Nanesi: Ufak çiçekler açan güzel kokuya sahip bir nanedir. Mor renk, pembe ve beyaz renkte çiçekler açar. Çiçeklerinde arılar polen alır ve bu polenler sayesinde bal yapar. Bu bal ferahlık verir. Hatta bu bala Nane Balı Bergamot da denir. Çok şifalıdır ve önemli bir değere sahiptir.
Kısacası nane sadece yemekler için kullanılmaz aynı zamanda tıbbi alanlarda da kullanılmaktadır. Keskin bir kokuya sahiptir. Sadece insanlar değil hayvanlarında tükettiği bir besindir. Limonataların vazgeçilmezidir. Ülkemizde de yetiştirilmektedir ve birçok türüne ev sahipliği yapmaktayız.
