Yabani Nane
Yabani nane ya da yarpuz olarak bilinen bu bitki ballıbabagiller ailesinin bir üyesi olup, 10-30 cm boylarında çok yıllıklı dayanıklı otsu bir bitkidir. Botanikte Mentha Pulegium olarak nitelendirilen yabani nanenin yarpuz, narpuz, filiskin, pülüskün gibi isimleri vardır. Latince isminden de anlaşılacağı gibi 'Mentha' adlı aromayı barındırmaktadır.
Bu aroma halk arasında mentol olarak bilinen bir maddedir. Çiçekleri gruplar halinde ve çoğunlukla lila, mavi ve mor renkte olmaktadır. Yabani nane çiçeklerinin açılma ayları ise Temmuz ayı ve Ağustos ayıdır. Bu yarpuz ya da yabani nane bitkisinin tohumu kahverengi olup, oval ve çok yumuşaktır. Bu bitkinin gövdesi geniş ve yaprakları tüylü olmaktadır. Bu bitkinin yaprakları çiçeğinin hemen altında bulunmaktadır. Çiçekleri genellikle morumsu ya da pembedir. Yarpuzun çiçek ve yaprakları gövdesine belirli aralıklarla dizilmiş gibidir. Bu bitki dökülen küçük tohumlarıyla çoğalır. Çok yoğun ve güçlü bir kokusu bulunmaktadır. Yabani nane derelerin olduğu güçlü, nemli ve sulak alanlarda yetişmektedir. O açıdan bu bitkiye ülkemizde sulak ve nemli alanlarda rastlamak mümkündür. Antik çağlardan bu yana Akdeniz Bölgesinde bilinen ve nitelikleri tanınan yarpuz bitkisi, zaman zaman pazarlarda satılıp nane yerine de kullanıldığı bilinen bir gerçektir. Anadolu'nun pek çok bölgesinde sulak çayırlarda ve akarsu diplerinde kendiliğinden meydana gelen yabani nane, en çok Akdeniz Bölgesinde yetişmektedir. Yabani nane bitkisi, çiçek açmaya başlamadan önce toplanıp, gölge bir alanda kurutulmaktadır.
Paslı gibi görünen bu yapraklar kurutulduğu esnada ayıklanmalıdır. Yarpuz ya da diğer adıyla bilinen yabani nanenin yapraklarında uçucu yağ, pulegon adlı bir madde yönünde oldukça zengin bir bitkidir. Yabani nane bitkisi, geçmişte soğuk algınlığı ve adet düzensizliklerini gidermek için kullanılır.
Faydaları- Kalp ve mide sağlığına faydalıdır. Kalp ve mideyi kuvvetlendirmektedir.
- Akciğerleri temizleyip, solunum yollarındaki gevşek olan balgamı sökmede yardımcı olur.
- Yabani nane oldukça güçlü bir kan temizleyicisi olup, kana taze oksijen katılmasını sağlar.
- Yabani nane, hazmı giderip, sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
- Adet gecikmelerinde ise salgıladığı bazı hormonlar aracılığıyla adet durumunun düzene girmesini sağlamaktadır.
- Yabani nanenin içinde bulunan bazı uçucu yağlar pire ve sivrisinek gibi canlıların ortadan kaldırılmasını sağlar. Güçlü bir böcek kovucudur.
- Yarpuz maddesinin içinde bulunan uçucu yağlar, çok düşük miktarlarda kullanıldığında mide problemlerini gidermede etkilidir.
- Yabani nane ayrıca safra kesesi rahatsızlıkları, karaciğer, sarılık, hepatit ve tümörlerle ilgili gazları tedavi etmede kullanılmaktadır.
- Ayrıca bu bitkinin tohumları kaynatılıp, içilirse uçuğa ve idrar tutukluğuna iyi gelmektedir.
- Erkeklik gücünü arttırdığı gibi vücutta oluşan spazmik ağrı ve ruhsal sorunlara da iyi gelmektedir.
- Yarpuz bitkisi ani histerik saldırıları, şiddet meyli ve bayılma gibi sorunlardan yakınan kişilerin hayatları risktedir. Bu insanların yanma, boğulma, kesme ihtimalleri oldukça yüksek ölçüdedir. Yabani nanede bulunan uçucu yağlar, sinirler ve beynin üzerindeki tesiri nedeniyle, bu saldırı durumlarının kontrolünü sağlar. Ayrıca histerik bayılmaya da faydalıdır.
- Yabani nane mikrop ve bakterilere karşı zehir etkisi göstermektedir. Bu sayede onların sebep olduğu enfeksiyonlardan koruma özelliği bulunmaktadır.
- Yabani nane uçucu yağlar kan dolaşımı ve nöronlar üzerinde pozitif ve uyarıcı tesiri ile anti romatizmal tesir göstermektedir. Ayrıca artrit rahatsızlığına da ilaç olarak ideal bir kombin oluşturmaktadır. Bir temizleme özelliği olan bu bitkinin bedendeki ürik asitlerinin ortadan kaldırma özelliği vardır.
- Ayrıca yaralarda ve iç organlarda, özellikle idrar yollarında, böbrek ve rahimde oluşan mikroplarca enfeksiyona yakalanma durumunda bu olayı septik hale getirir. Bu yağı çok nane ile yapılan yağları çok az dozda kullanıldığında mikrop ve bakterileri temizlemektedir.
- Yabani nanenin içinde bulunan uçucu yağlar diş ve diş etleri içinde olumlu etki yapmaktadır. Ayrıca kaslarda kasılmaya neden olup, onların sıkılaşmasını sağlar. Deriyi gerginleştirir. Saç köklerini güçlendirip, kan damarlarında kanamanın durmasına yardımcı olur.
Ayrıca yabani nane kullanılırken dikkat edilmesi gereken bir bitkidir. Yabani nanede bulunan uçucu yağlar çok fazla olduğu için insan ve hayvanlar için zehirli olmaktadır. Yabani nanenin gebelik sonlandırıcı etkisi olduğundan gebelik döneminde bu bitkiden uzak durulmalıdır. Ayrıca akciğer, solunum yolları ve karaciğer zarar verebileceğinden aroma terapi olarak kullanılması yönünden önerilmemektedir. Yabani çayla yapılan çaylar beş günden fazla kullanılmamalıdır. Bu çay en fazla 3 bardak kadar tüketilmelidir. Yabani nane içinde uçucu yağlar olduğundan çok fazla zehirli olduğundan ötürü yutulmamalıdır. Yarpuz ya da diğer adıyla yabani nane bu sebeplerden ötürü profesyonel kişilerin gözetiminde alınmalıdır. 18 yaşındaki kişiler ve emziren kişiler yabani nane çayı içmemelidirler. Ayrıca yabani nane çayı içildikten sonra mide bulantısı ve baş dönmesi gibi kötü tesirleri vardır.
19.01.2024 17:33:52
Yabani Nane ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
0 Yorum Yapılmış "Yabani Nane"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
|
|