Nane Nasıl Yetişir

Nane Nasıl Yetişir, Nane (Mentha); Ballıbabagiller familyasından (Labiatae), Mentha cinsini oluşturan, Dünyanın her yerinde görülmesi mümkün olan 30 a yakın türün ortak adı. Genellikle temmuz ve ağustos aylarında açarlar. Türkiye'de Anadolu'nun her yerinde yetişir.

0,5 - 1 metre boylarında, hoş kokulu, otsu yıllık bitkilerdir. Gövdeleri dört köşeli, yeşilimsi mor veya kırmızımtırak renkli tüylü veya tüy süzdür. Çiçekleri mor, pembe, beyaz ve leylak rengindedir. Yaprakları saplı, almaşlı (Keşik, münavebe) olarak dizilmiş, oval şekilli, kenarları dişli, hafif tüylüdür.

Ekim ve dikim yapılacak yerlerin hazırlığından önce ilkbaharda nane yetiştirilecek yerde toprak 15 - 25 cm derinlikte sürülmelidir. Metre kareye 5- 6 kg ahır (Koyun, keçi) gübresi verilmelidir. Nane, yetiştirmek genelde şu 3 şekilde yapılır. Çelik, tohum ve kök sürgünüyle (Plant nebat).

Bu yöntem en yaygın olanıdır. Nane çelikleri çok kolay ve hızlı kök oluşturabilme özeliğine sahiptir. Ancak çeliklerin güneşten etkilenmemesi için yerlerinin biraz gölgelenmesi faydalı olur. Bu yetiştirme şeklinde dikim hem ilkbaharda hem de sonbaharda yapılabilir. Dikimde gövde çelikleri kullanılır. Biçimden sonra gövdenin sertleşmiş kısımlarından 5 - 15 cm'lik parçalar ayrılır ve bu parçalar 1 - 3 gözü toprak üzerinde kalacak şekilde yetiştirilecek yerlere dikilirler. Ayrıca bu çeliklerin köklendirme ortamlarından alınarak daha sonra esas yerlerine dikilmesi de mümkündür. Nane yetiştiriciliği genelde tava veya tahtalarda yapılır. Uygun toprak işlemesinden sonra 110 - 120 cm genişlikte ve belirli uzunlukta hazırlanan tavalara köklenmiş çelikler veya köklü çelikler 20 - 25 x 5- 10 cm mesafelerle dikilir. Yeteri şekilde can suyu verilir ve bakım işlerinin yerinde ve zamanında yapılmasına dikkat edilir.

Önceki yıllarda yetiştirilen yaşlı kalitesi iyi olan nane bitkilerinin yerinden sökülerek kökler irinin parçalanması ve saçaklı kök piçleri kullanılarak yapılan yetiştirme şeklidir. Ana köklerden ayırdığımız saçaklı kök piçlerini, çelikle üretim şeklinde olduğu gibi yine tava ve tahtalara benzer (20 - 25 x 5- 10 cm) mesafelerle dikilirler.

Tohumla üretim şekli genellikle ticari boyutlu geniş alanlarda yapılan üretimlerde kullanılır. Diğer yeşil kısmı tüketilen sebzelerde yapıldığı gibi tava veya tahtalar hazırlanır ve bu yerlere serpme ve sıravari (Sıralı halde) olarak metre kareye 0,5 gram tohum ekimi yapılır. Çok küçük ve hafif olan tohumlar hassas ekim için bir miktar kül veya kum ile karıştırılarak ekilebilir. Hafifçe bastırılan tohumların üzeri fazla kapatılmadan dikkatlice sulanır.

Köklü ve çelik sürgünler ile yapılan yetiştirmede piçlerin veya fidelerin dikiminden sonra yapılacak bakım işlerinin başında sulama, yabancı ot temizliği ve gübreleme gelir. Lüzumlu olduğu zamanlarda sulama yağmurlama veya salma şeklinde yapılır. Nemli ortamlı iklimi seven nane yetiştirilmesinde yağmurlama sulamanın yapılması kalite ve verimi artırıcı etki yapar. Yabancı ot temizliği çapa veya elle yapılması köklü ve çelik sürgünleri ile yapılan üretimlerde önemli olmadığı halde tohumlu üretimde fazlaca önem arz eder. Nane yetiştiriciliğinde kimyasal olarak yabacı otla mücadele tavsiye edilmez.

Zaten ikinci yıldan sonra toprak yüzeyini kaplayan nane bitkisi arasında hiçbir yabancı otun gelişmesine müsaade etmez. Yalnız tohum, çelik ve köklü sürgünlerde yapılan yetiştiricilikte yabancı ot temizliği ilk yıl çok önemlidir. Sonraki yıllarda pek zahmetli olmamaktadır. Bol organik gübreyi sever, çok yıllık sebzeler sınıfına girdiği için ilk yıl gübrelenmesine özen gösterilmelidir. Toprak yapısına göre yapılan hasattan sonra azotlu ve hayvan gübresi takviyesi yapılmalı. Nanenin önemli bir zararlısı ve hastalığı yoktur, sadece yaprak emici böcekler ve küllenme hastalığına, yapraklarda leke oluşturan nane pası diye adlandırılan hastalığa karşı dikkatli olunmalı ve gerekli şekilde mücadele yapılmalıdır.